Analoji; tümdengelim, tümevarım ve dışaçekim gibi tüm akıl yürütme yöntemlerinin zaman zaman bir arada kullanılabildiği akıl yürütme yöntemlerinden bir tanesidir.

yöntemleri gibi var olan bilgiler ya da olaylar üzerinden bilinmeyene yani yeni bilgilere ulaşmak için kullanılır ancak diğerlerinden farklı olarak odak noktası iki şey arasındaki benzerliktir. Genele değil, ikili arasındaki benzerliklere odaklanır. Analoji akıl yürütme yöntemi çoğu zaman uzay gibi bilinmezlerle dolu bir alanda çalışan bilim insanları tarafından uygulanır. Örneğin, Dünya’da atmosfer vardır ve canlı hayat vardır. Mars’ta atmosfer var. Öyleyse Mars’ta da canlı hayat vardır. Bu tür bir akıl yürütme ile bazı ön kabuller uygulanır ve incelemeler bu şekilde yapılır. Amaç kesin bir sonuca ulaşmak değil, yalnızca ihtimalleri göz önüne almaktır.

Günlük hayatta da analoji örnekleri görüyoruz. Örneğin Aslan Ahmet ya da melek gibi kadın dediğimiz zaman aslan ile Ahmet ve melek ile o kadın arasındaki özelliklerin ne kadar benzer olduğundan bahsediyoruz. Örneğin ormanda dolaşırken bir meyve gördünüz ve onun daha önce gördüğünüz bir meyveye benzediğini düşündünüz. Daha önce gördüğünüz meyvenin zararsız olduğunu bildiğiniz için yeni gördüğünüz meyvenin de zararsız olduğu ön kabulu ile onu yersiniz. Bu tür örnekleri çoğaltmak mümkün.