Balıkesirli olmamızın haklı gururuyla şehrimizi,şehrimizin tarihini ve tarihi güzelliklerini ne kadar biliyoruz?
İçinde yaşadığımız mekanları tanımak yaşam kalitemizin artmasına da yardımcı oluyor.Ülkemizdeki birçok şehre gerek iş için,gerek turistik amaçlı gitmişizdir. Buna bağlı olarak şehirlerin yaşanmışlıkları bizi çok etkilemiştir.Her şehrin kendi içinde güzellikleri var elbette.İşte Balıkesir’imizin de güzelliklerini bilip,bilinçli yaşayalım.
Şehrimize diğer illerden gelen birçok insan burayı belki de bizden daha iyi geziyor,daha iyi tanıyor.Bu şehre tayin sebebiyle,iş bulma umuduyla ya da ticaret maksadıyla gelenler başka bir şehre gitmek istemiyorlar…Bir emekli şehri burası.Ya da sakin bir tatil beldesi.Akçay,Altınoluk,Ayvalık,Erdek Edremit…Bütün ilçeleri birbirinden güzel.
Balıkesir isminin nasıl oluştuğunu hep merak etmişizdir.Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bu şehrin ismi ilk zamanlar Misya.Misya Bu bölgede yaşayan bir medeniyetin ismi ve Kayınağacı anlamına geliyormuş.Roma imparatorunun buraya yaptırdığı şatonun ismi de PaleoKisra‘ymış.Bunun anlamı EskiHisar demekmiş.Balıkesir’in diğer isimleri ise;BalakHisar,BalıkHisar,Karesi ve son olarak Bağlıkesir.(Mazideki Balıkesir)Hepsinin kendi içinde bir anlamı var mutlaka.Osmanlı dönemine göz attığımızda ise,1350 yılında Karesi Beyliği olarak tanınıyoruz.Bu yıllarda Orhan Gazi’nin oğlu Şehzade Süleyman da uzun bir süre Balıkesir’de yaşamış.
Yine Fatih Sultan Mehmet’in Veziriazamı Zağnos Paşa tarafından şehrin merkezi sayılan yere Zağnos Paşa Camisi ve Külliyesi yaptırılıyor.Bir de hamam yaptırılıyor aynı imaret hanenin avlusuna.Biliyoruz ki Osmanlı her şeyi o kadar güzel düşünür ki yaptırdığı her imarethanenin yanına işçilerinin temizlenebilmesi için mutlaka bir de hamam yaptırıyor.
Bu dönemlerde Balıkesir’in yerleşim yerleri;Karaoğlan,Aygören,Hisariçi,Kasaplar,Balıkesir lisesinin çevreleri…
Bahçelievler,52Evler,Gaziosmanpaşa,Paşaalanı,hiçbirisi yok o dönemlerde.Deve Loncası ve Zahire Pazarı dediğimiz yerler kervanlar için konaklama bölgesi olarak kullanılıyor.Halk geçimini ticaretle,tarım ve hayvancılıkla sağlıyor.(Balıkesir’in Osmanlı Dönemi,Fandom) O yüzden manda kaymağımız,höşmerimimiz oldukça meşhur.Bir de zeytinyağimiz ve kolonyamız.
Balıkesir bir Kuva-yi Milliye şehri.Düşmanlarına karşı her şeyi göze alabilecek tek bilek,tek yürek.1923 yılında il oluyor.1926 yılında ise Karesi ismi Balıkesir olarak değiştiriliyor. Manav,Yörük,Çepni,Türkmen,Muhacir,Tatar ve Alevi’lerden oluşan şehir rengarenk…
Balıkesir;İzmir,Manisa,Bursa,İstanbul,Çanakkale, Tekirdağ,Kütahya şehirleri arasında bir köprü mahiyetinde.Lojistik bir köprü âdeta.Hem kara yoluyla,hem demiryoluyla önemli bir ticaret geçiş güzergahı.
Deve Loncası ve Zahire Pazarı denilen yerler eskiden kervansaymış.Develeriyle diğer illerden gelen tüccarlar buralarda konaklarmış.Loncalar o dönemin esnaf birlikleriymiş.Yani sivil toplum örgütleriymiş.Ulaşım ve nakliyat develerle yapıldığı için devecilik bu dönemlerde çok önemliymiş.Deve Loncası ismi işte tam da buradan geliyor.Bu isim daha sonra Deve Yoncası’na dönüşmüş.1908 ‘de Meşrutiyetin ilanıyla tüm yurtta kutlamalar yapılmaya başlanmış.Balıkesir’de ise bu kutlamaları esnaf birlikleri yapmış.Günümüze kadar gelmiş olan bu kutlamalar Deve oyunu ve Tülütabaklar’mış.
Tülütabaklar,Debbağlar(tabak,deri işi yapan işçiler)Milli Mücadele döneminde kendilerini baca kurumu ile boyamışlar;koyun,keçi postu;at,manda kuyruğu,çan ve değneklerle insanları eğlendirmişler…(CanAkın, fotoğraf sanatçısı)
Şimdilerde çok iyi hatırlıyorum ki;çocukluğumda köyümüzde bayramlarda, düğün gibi eğlencelerde mutlaka bir deve oyunu,arap oyunu ve tülütabaklar olurdu.Çok mutlu olurduk.Aslında başlı başına bir emek.Anlata anlata bitiremeyiz…
Bir milletin geçmişi,geleceği için çok önemlidir.Bunları bilirsek nasıl bir şehrin içerisinde yaşadığımızı biliriz..Balıkesirli olmanın ve Balıkesir’de yaşamanın güzelliğiyle kalın…
Balıkesirli olmamızın haklı gururuyla şehrimizi,şehrimizin tarihini ve tarihi güzelliklerini ne kadar biliyoruz?
İçinde yaşadığımız mekanları tanımak yaşam kalitemizin artmasına da yardımcı oluyor.Ülkemizdeki birçok şehre gerek iş için,gerek turistik amaçlı gitmişizdir. Buna bağlı olarak şehirlerin yaşanmışlıkları bizi çok etkilemiştir.Her şehrin kendi içinde güzellikleri var elbette.İşte Balıkesir’imizin de güzelliklerini bilip,bilinçli yaşayalım.
Şehrimize diğer illerden gelen birçok insan burayı belki de bizden daha iyi geziyor,daha iyi tanıyor.Bu şehre tayin sebebiyle,iş bulma umuduyla ya da ticaret maksadıyla gelenler başka bir şehre gitmek istemiyorlar…Bir emekli şehri burası.Ya da sakin bir tatil beldesi.Akçay,Altınoluk,Ayvalık,Erdek Edremit…Bütün ilçeleri birbirinden güzel.
Balıkesir isminin nasıl oluştuğunu hep merak etmişizdir.Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bu şehrin ismi ilk zamanlar Misya.Misya Bu bölgede yaşayan bir medeniyetin ismi ve Kayınağacı anlamına geliyormuş.Roma imparatorunun buraya yaptırdığı şatonun ismi de PaleoKisra‘ymış.Bunun anlamı EskiHisar demekmiş.Balıkesir’in diğer isimleri ise;BalakHisar,BalıkHisar,Karesi ve son olarak Bağlıkesir.(Mazideki Balıkesir)Hepsinin kendi içinde bir anlamı var mutlaka.Osmanlı dönemine göz attığımızda ise,1350 yılında Karesi Beyliği olarak tanınıyoruz.Bu yıllarda Orhan Gazi’nin oğlu Şehzade Süleyman da uzun bir süre Balıkesir’de yaşamış.
Yine Fatih Sultan Mehmet’in Veziriazamı Zağnos Paşa tarafından şehrin merkezi sayılan yere Zağnos Paşa Camisi ve Külliyesi yaptırılıyor.Bir de hamam yaptırılıyor aynı imaret hanenin avlusuna.Biliyoruz ki Osmanlı her şeyi o kadar güzel düşünür ki yaptırdığı her imarethanenin yanına işçilerinin temizlenebilmesi için mutlaka bir de hamam yaptırıyor.
Bu dönemlerde Balıkesir’in yerleşim yerleri;Karaoğlan,Aygören,Hisariçi,Kasaplar,Balıkesir lisesinin çevreleri…
Bahçelievler,52Evler,Gaziosmanpaşa,Paşaalanı,hiçbirisi yok o dönemlerde.Deve Loncası ve Zahire Pazarı dediğimiz yerler kervanlar için konaklama bölgesi olarak kullanılıyor.Halk geçimini ticaretle,tarım ve hayvancılıkla sağlıyor.(Balıkesir’in Osmanlı Dönemi,Fandom) O yüzden manda kaymağımız,höşmerimimiz oldukça meşhur.Bir de zeytinyağimiz ve kolonyamız.
Balıkesir bir Kuva-yi Milliye şehri.Düşmanlarına karşı her şeyi göze alabilecek tek bilek,tek yürek.1923 yılında il oluyor.1926 yılında ise Karesi ismi Balıkesir olarak değiştiriliyor. Manav,Yörük,Çepni,Türkmen,Muhacir,Tatar ve Alevi’lerden oluşan şehir rengarenk…
Balıkesir;İzmir,Manisa,Bursa,İstanbul,Çanakkale, Tekirdağ,Kütahya şehirleri arasında bir köprü mahiyetinde.Lojistik bir köprü âdeta.Hem kara yoluyla,hem demiryoluyla önemli bir ticaret geçiş güzergahı.
Deve Loncası ve Zahire Pazarı denilen yerler eskiden kervansaymış.Develeriyle diğer illerden gelen tüccarlar buralarda konaklarmış.Loncalar o dönemin esnaf birlikleriymiş.Yani sivil toplum örgütleriymiş.Ulaşım ve nakliyat develerle yapıldığı için devecilik bu dönemlerde çok önemliymiş.Deve Loncası ismi işte tam da buradan geliyor.Bu isim daha sonra Deve Yoncası’na dönüşmüş.1908 ‘de Meşrutiyetin ilanıyla tüm yurtta kutlamalar yapılmaya başlanmış.Balıkesir’de ise bu kutlamaları esnaf birlikleri yapmış.Günümüze kadar gelmiş olan bu kutlamalar Deve oyunu ve Tülütabaklar’mış.
Tülütabaklar,Debbağlar(tabak,deri işi yapan işçiler)Milli Mücadele döneminde kendilerini baca kurumu ile boyamışlar;koyun,keçi postu;at,manda kuyruğu,çan ve değneklerle insanları eğlendirmişler…(CanAkın, fotoğraf sanatçısı)
Şimdilerde çok iyi hatırlıyorum ki;çocukluğumda köyümüzde bayramlarda, düğün gibi eğlencelerde mutlaka bir deve oyunu,arap oyunu ve tülütabaklar olurdu.Çok mutlu olurduk.Aslında başlı başına bir emek.Anlata anlata bitiremeyiz…
Bir milletin geçmişi,geleceği için çok önemlidir.Bunları bilirsek nasıl bir şehrin içerisinde yaşadığımızı biliriz..Balıkesirli olmanın ve Balıkesir’de yaşamanın güzelliğiyle kalın…
YORUMLAR