Ölümsüz ağaç diye ifade edilen zeytin genel olarak Akdeniz ikliminin hakim olduğu ülkelerde yetişmektedir. Ülkemizde zeytin ağaçları ve ağaçlardaki zeytin çeşitliliği bakımından zengin bir ülkedir. Zeytin yetiştiriciliği ile uğraşan ülkeler açısından zeytin, barışın bir sembolü olarak kabul edilmektedir.

Zeytin Oleaceae (Zeytingiller) familyasının bir üyesidir. Tek taçlı ve küçük olan çiçekleri açık yeşil renktedir ve yaprakların dibinde salkım halinde bulunur. En önemli zeytin türü Avrupa zeytinidir (Olea Europaea). Anayurdu Anadolu olan bu ağaç zamanla Yunanistan, İtalya, Afrika, İspanya ve Fransa’ya kısacası, Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelere yayılmıştır. Dünya üzerinde bilinen 24 cins ve 600 farklı türü bulunmaktadır. Zeytin uzun ömürlü bir ağaç olup, günümüzde yaşı 500 ve daha fazla olan birçok ağaca rastlamamız mümkündür. Hatta bazı yerlerde yaşı 3000 olan zeytin ağacına rastlamak mümkündür. Girit’te 3000 yaşında olan zeytin ağacı hala varlığını sürdürmektedir. Zeytinin bu kadar uzun yaşamasının sebebi yaprağında ve meyvelerinde bulunan “Oleuropein” dir. Oleuropein hücre yenileme özelliği ile zeytin ağacını hastalıklardan koruduğu gibi, toprağına düşen yaprağı aynı zamanda gübre görevi görerek ağacın uzun yaşamasını sağlamaktadır. Hatta o derece ki zeytin yaprağı çayı da insan sağlığı açısından çok önemli bir içecektir. Bir nevi diyabet ve kanser hastalığı için şifa veren ilaç vazifesindedir. Kaynayan suyun içine bir miktar öğütülmüş yapraklardan koyup demlenmesini beklemek ve sonrasında da içine şeker atmadan içtiğinizde kendinizi yeniden doğmuş gibi hissedebilirsiniz.

Zeytin hemen hemen bütün semavi kitaplarda zikredilmiştir. Tevratta “hakkaniyet ve doğruluk” anlatılırken zeytin ağacı işaret edilmiştir. Hıristiyanlar da zeytini barış ve talih olarak kabul ederler. Elçiler, barış haberi getirdiklerinde zeytin dalı sunarlarmış. Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de Tin süresinde “İncire, zeytine, Sina Dağı’na ve şu emin beldeye yemin ederim ki, biz insanı en güzel şekilde yarattık.” (Tin /1-8) diye ifade edilerek, zeytinden bahsedilmektedir. Zeytin bereketli bir meyve olması hasebiyle de insanlar için önemli bir yiyecektir. Zeytini siyah ve yeşil haliyle tüketebildiğimiz gibi yağını elde ederek, insan sağlığı açısından çok önemli olan zeytinyağı olarak da tüketebilmekteyiz.

Büyük Topak Ulak Zeytini: Genellikle Akdeniz’in doğusunda ve Güneydoğu Anadolu civarında yetişmektedir. İskenderun, Erdemli, Tarsus, Anamur, Seyhan civarında yetiştiriciliği yapılır. Yeşil çizme zeytin olarak satılır ve iridir ve tadı da lezzetlidir. Soğuk havalara ve kuraklığa karşı çok hassasiyetli değildir.

Çakır Zeytin: İzmir ve civarında yetişen bir zeytin türüdür. Özellikleri bakımından 5.sırada yer alır. Bu yörenin zeytini yeşil sofralık zeytin olarak da kullanılır.

Çekişte Zeytini: İzmir’in Kiraz, Ödemiş ve Torbalı ilçelerinde, Aydın’ın Nazilli ve Yenipazar ilçelerinde yetiştirilir. Yetiştirildiği bölgelerde yeşil kırma zeytin olarak kullanılır. Verimli ağaçları vardır ve soğuğa karşı hafif dirençlidir.

Çelebi Zeytin: Bursa’nın Orhangazi, İznik ilçelerinde, Kocaeli’nin merkezinde ve Gölcük ilçesinde yetiştirilmektedir. Yeşil sofralık zeytin olarak kullanılmaktadır. Meyveleri oldukça iridir. Ağacı soğuğa karşı çok duyarlı değildir.

Domat Zeytini: Manisa’nın Akhisar, Turgutlu, Salihli, İzmir merkez, Kemalpaşa, Aydın merkez ve Söke tarafında yetişir.

Edincik Su Zeytini: Balıkesir Edincik, Bandırma ve Erdek yöresinde yetişir.

Eğriburun Zeytini: Gaziantep’in Nizip, Hatay’ın İskenderun, Şanlıurfa Halfeti bölgesinde yetişir.

Gemlik (Trilye) Zeytini: Gemlik, Bursa, Tekirdağ, Balıkesir, Manisa başta olmak üzere birçok ilimizde de yetişir.

Çilli Zeytin: Kemalpaşa, İzmir Bornava ve Manisa Turgutlu’da yetişir.

Halhalı Zeytini: Mardin, Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş civarında yetişir.

Kalembezi Zeytin: Gaziantep’in Nizip ilçesi ve Kilis’te yetişir.

Kan çelebi zeytini: Gaziantep civarında yetişir.

Memecik Zeytini: Muğla, Aydın ve İzmir bölgesinde daha çok yetişir.

Çelebi Zeytini: İznik, Bursa, Gemlik, Orhangazi ve Gölcük civarında yetişir.  

İzmir Sofralık Zeytin: İzmir civarında yetişir.

Karamürsel Su Zeytini: Karamürsel, Gölcük ve Gebze bölgesinde yetişir.

Kilis Zeytini: Manisa Akhisar Yayaköy kasabasında yetişir.

Sarı Haşebi: Hatay civarında yetişmektedir.

Uslu Zeytini: Manisa’nın Akhisar, Turgutlu, İzmir Kemalpaşa, Selçuk civarında yetişmektedir.

Artvin Butko Zeytini: Karadeniz Bölgesi’nde mikro iklim ortamında yetişir.

Yağ Çelebi Zeytini, Tavşan Yüreği Zeytini, Erkence Zeytin, Savrani Zeytini ve diğerleri…